Karayolu taşımacılığında ve ticari taşıt işletmeciliğinde tüm gelişmelere ve ilerlemelere rağmen en önemli unsur sürücüler. Bu durum dün böyleydi, bugün de böyle. Yol ağının gelişmesi ve yol yapısının iyileşmesi, teknik gelişmeler, filo yönetim sistemleri, iletişim durumu değiştirmedi, değiştiremeyecek gibi de görünüyor. Hatta filoların büyümesi, araç sahibi sürücü sayısındaki azalış ile birlikte sürücülerin önemi daha da arttı.
Ortalama sürati, güvenliği, sürüş ekonomisi ve konforunu artıran sürüş destek sistemleri kullanımının yaygınlaştığını günümüzde, sürücüler özellikle uluslararası taşımalarda temsil ve inisiyatifleri ile yeni görevler üstlenirken, çalışılan güzergahta geçilen ülke sayısına bağlı olarak belge sorunları ve tarife dışı engellemeler sürücüler üstünden de yürütülüyor.
Bilişim; sürücü, yük ve araca ilişkin bilgilerin takibini kolaylaştırdı. Takometre düzeni, geçiş ve ceza kayıtları, bu verilere farklı ülkelerin ulaşabilmesi sürücü takibini mümkün hale getirdi. Bunlar da sürücü üstünden sağlanan avantajlara dayalı rekabeti ortadan kaldırdı, aynı dönemde sürücülerin gelirleri de azaldı.
Yükleme – boşaltma sırasında ve gümrük kapılarındaki beklemeler, trafik sıkışıklıkları gibi nedenlerle ortalama süratin düşmesi de sürücünün planlanan çalışma sürelerini azaltıyor, araç ve yükü durduruyor; taşımacıların giderleri artıyor, zarar edilebiliyor. Sonuç olarak taşımada, daha büyük yatırımlar ve işbirlikleri ile oluşan intermodal taşımalara yöneliniyor.
Ancak halen Türkiye’de ihracat ve ithalatta büyümenin sürmesi, sağladığı esneklikler, kapıdan kapıya hizmet, üretim, kullanım ve tüketim merkezlerinin kıyıdan uzaklaşması gibi etmenlerden dolayı karayolu taşımacılığı diğer taşıma türlerinden daha fazla büyütüyor. Karayolu taşımacılığındaki bu büyüklüğe uygun olarak taşımacılarımız çekici, kamyon, yarı römork üretim ve ithalatına yönelik bakış ve tedarik imkanlarına sahipler. Sürücünün hayatını kolaylaştıran, güvenlik ve konfor sağlayan sistem ve donanımların araçlarında olmasına önem veriyorlar.
Buna karşılık taşıma şirketleri giderek yeterli sayıda nitelikli sürücü bulmakta ve sürücü yetiştirmekte zorlandıklarını ifade ediyorlar. Sürücüler ise gümrük kapılarında beklemekten, Türk araçlarına ve sürücülerine yapılan muameleden, gelirlerinin sürekli azalmasından şikayetçiler. Özellikle uluslararası nakliyede çalışan sürücüler çalışma koşullarının yasal olarak yeniden düzenlenmesini, gelirlerinin artmasını ve gümrüklerde vakit kaybetmeden geçmeyi istiyorlar.
M. Vahit Mahmatlı
vahit@mayadergi.com
TAŞIYANLAR DERGİSİ / 237. SAYI
EYLÜL – EKİM 2021
