Bilgisayarlar ve yazılımlar veri işlemeyi kolaylaştırdı. İşlemciler ve yazılımlar, verilerden anlamlı sonuç ve yorum çıkarıyorlar, ancak yine de son karar insanların. Bu dönemde bir araştırma yapılsa, birçok dilde hibrit teriminin birçok alanda kullanımının yaygınlaştığı görülür. Hibrit, birleşik, karışık, kompozit kelimelerinin kullanım sıklığı hayat biçimimizi de ortaya koyuyor. Arı, duru, saf olmak eskisi kadar erişilmez, faydalı değil.
Otomotiv endüstrisine ve pazarına yakıt tasarrufu, enerji geri kazanımı, bir aracın işlerken çevreye yaydığı atıkların azaltılması gibi nedenlerle giren elektrikli ve hibrit hareket sistemleri, bir yenilik, gereklilik ve dengeleri değiştiren bir ihtiyaç olarak hızla yayılıyor. Gereklilikler, değişim, eğilimler ve uyum sağlamayanın kaybolmasının etkisi ile tüm binek ve ticari araç üreticileri elektrikli çözümler sunuyor. Bu durum, benzinli ve dizel motorların döneminin kapanacağı gibi bir düşüncenin oluşmasına da neden oluyor. Ancak fosil yakıtlar, akaryakıt veya gaz olarak öngörülenden daha uzun bir süre kullanımda kalacaklar. Mevcut motor ve aktarma organları endüstrisine yapılan yatırımlar, bu endüstrinin sağladığı istihdam ve vergi, tanımlanmış endüstriyel ve teknik standartlar, var olan araç ve motor mevcudu, satış sonrası hizmet ağlarının yaygınlığı ve yerleşik yapısı, kullanım ve işletme alışkanlıkları, çok daha önemlisi petrol ve madeni yağ üretim ve dağıtım sektörünün varlığı, akaryakıt üstünden alınan ve kamu gelirlerinin önemli bir bölümünü oluşturan vergiler nedeniyle dizel, doğal gazlı, benzinli motorlar ve araçlar hayatın ve ulaşımın ayrılmaz parçası olmaya devam edecek.
Bu dönemde fosil yakıt kullanan motorların yanma süreç ve sistemlerinde, sürtünmelerden ortaya çıkan güç kayıplarını azaltmaya, verimliliklerini artırmaya yönelik çalışmalar önem kazanacak. İçten yanmalı motorlar elektrikli ve hibrit çözümlerle yol arkadaşlığı veya aynı araç içinde görevdeşlik yapacaklar. Unutmayalım ki dizel motorların tarihi, ortaya çıkışlarından itibaren temizlenme ve yanma süreçlerinin iyileşmesi ve verimliliklerinin artmasının da tarihidir.
Buna karşılık emobilite; gelişmesini sürdürerek önce seçenek sonra çözüm giderek de gelişmini tamamlayan bu teknolojiyi iyi kullananlar için teknik bir üstünlük olarak ortaya çıkacak. Bu dönemde araçlarla birlikte tüm dünyada mobilitenin kendisi de hibrit bir yapı oluşturacak. Ancak emobiliteye devletlerin desteği, firmaların bu büyük tasarım, üretim, üretim yatırımı maliyetini karşılaması, endüstriyel standart ve tanımlamaların oluşturulması ve çok büyük altyapı ve temel bilim yatırımları gerekiyor.
Şu an Covid’19, bölgesel ve iç siyasal gelişmeler, döviz tusunamileri gibi nedenlerle görsek de görmesek de süreç işlemeye başladı. Ülke olarak teknik nedenler ve pazar koşulları dolayısıyla müdahale edemesek bile gelişmeleri çok iyi anlamak ve takip etmek gerekiyor. Biz Taşıyanlar Dergisi olarak bunu yapmaya, gördüklerimizi aktarmaya devam ediyoruz.
M. Vahit Mahmatlı
vahit@mayadergi.com
