Son yılların sürekli gündemi; otomobillerden kamyon ve çekicilere, hafif ticariden otobüslere kadar, elektrikli taşıtlar. Elektrikli araçların bir teknoloji harikası olarak, ulaşımın oluşturduğu çevre kirliliğini azaltacağı, dünyayı sıfır emisyona doğru taşıyacağı beklentisi oluştu.
Bu düşüncenin kabul görmesi ve yaygınlaşmasında, otomotiv endüstrisine binek ve hafif ticari taşıtlar penceresinden bakmanın etkisi var. Diğer etken ise temel bilimlerde sağlanan gelişmelerin, yeni uygulamalar olarak güncel teknolojiye hızla dönüştürüleceği beklentisi.
Dönüşüm beklentisi, pratik çözümlerle ilerlemek, bugünkü hayatımızın oluşumunun temelinde var. Buna karşılık hiç bir dönüşümün bilgisiz, plansız, mesnetsiz, zahmetsiz olmadığını, konu ile ilgili terminoloji ve ölçü birimlerini doğru anlamamızın şart olduğunu unutmayalım.
İklim sözleşmeleri ile 2030 ve 2050 için takvimlenen enerji kullanımı, ticari araçlar için aşamalı bir geçiş ile mümkün görünüyor. Ağır taşıtları hareket ettirmek için gerekli enerji türleri, sentetik yakıtlar, biyolojik yakıtlar, bataryalar, elektrik üretiminde hangi kaynakların kullanacağı üstüne çalışmalar sürüyor.
Tabi ki hidrojenin yakıt olarak kullanılması çalışmaları, bu alanda sağlanan ilerlemeler, otomotiv üreticilerinin hidrojen üstünde yaptığı araştırma, teknoloji geliştirme ve iş birlikleri de çok önemli.
Bu araştırma ve uygulamalarda görülen o ki ister bataryaları şarj etmek için ister hidrojen elde etmek için elektrik gerekiyor. Bu elektriği çevreyi koruyarak, sürdürülebilir kaynaklardan elde etmek; dağıtmak için uygun altyapı; bu altyapı için kullanılacak başta bakır ve/veya bakırın yerini alacak iletkenler önemli.
Son dönemde sayıları hızla artan şarj istasyonu çözümleri ve şarj istasyonu işletmeciliğine yönelik çözümler gelecek için ne kadar anlamlı olacak?
Özellikle hayatın ritmini belirleyen 3.5 ton ve üstündeki ticari taşıtlar ile tüm ulaşımı kapsayan çözüm yaklaşımlarına iyi bakmamız gerekiyor.
Bu noktada gelişme, var olan taşıt teknolojisi ile birlikte yürüyor.
Tüm enerji seçeneklerini kapsayan şekilde, hibrit ve elektrikli araçlarda taşıtın geri kazandığı elektriği kullanma, kendini şarj etme ve dışardan şarj olma yeteneğini özetleyen terminolojinin anlaşılması önemli.
Çeyrek hibrit, yarım hibrit, tam hibrit, fişli hibrit ve sonunda bu teknolojileri barındıran elektrikli taşıtlar ET’ler var.
Yakıt olarak hidrojenin kullanımında bile taşıtın yavaşlama ve rampa inişlerinde enerji kazanımı sağlaması, temel bir özellik ve otomotiv eko sisteminde lastikten otomotiv yağ ve sıvılarına, kompozit materyallerden üretim yöntemlerine, satış ve satış sonrası hizmetlere kadar büyük bir alanda etki yapacak potansiyele sahip.
Bu arada ulaşım yönetiminde görev alan kamu kesimi, itfaiye ve kazaya müdahale ekipleri ekipman ve yöntemleri, yeni nesil araçların geri dönüşümü alanlarında da geleceğe hazırlanılması gerekiyor.
M.Vahit Mahmatlı
vahit@mayadergi.com
