Üretim, ihracat ve ithalat adetlerine bakıldığında üstyapı ve treyler üreticileri, geçen yılı önceki yıllardan daha büyük rakamlarla tamamladılar. Son yılların en yüksek üretim ve pazar rakamlarına ulaşıldı. Bu üretim, ihracat ve yurt içi satış adetlerinin sektör açısından karlı olup olmadığı başka bir hesap. Ama ortada sektör açısından tesis, yetişmiş personel, tedarik, tasarım ve üretimle birlikte üretimi ve tedariki finanse etme başarısı var. Çağdaş hayatın sürmesi ve gelişmesine, ekonomiye ve istihdama katkı yapan sektörün başarısı, Türk sanayicilerin, mühendislerin ve iş gücünün başarısı olarak ortaya çıkıyor.
Yine bu başarı, sektörün oluştuğu ve geliştiği yılları takip ederek, özel krediler ve teşvikler olmadan sesiz sedasız gerçekleşiyor. Küresel rekabete dayanıklı sektör, kendi üretim yöntemleri, küresel standartlarla uyumlu ürün tasarımlarıyla yoluna devam ediyor. Ürünler, iç pazar ile birlikte ihracat pazarlarında alıcı buluyorlar. Bağımsız bir araç olarak tescil edilen ve kullanılan treylerler dış pazarlarda kendilerine yer edinmiş durumdalar.
Taşıt üstü ekipman üreticileri, iç pazarda ithal ürünlere talep oluşmasına gerek bırakmıyorlar. Dış pazarlara yönelik olarak da ticari taşıt üreticileri ile iş birlikleri geliştiriyorlar. Bu iş birliği çevre ve emisyon standartları ile satış sonrası hizmetlerin karşılanmasına yönelik oluyor. Araç temini ve zaman zaman her markanın kendi pazarını üstyapıcıları ile birlikte düşünmesi, sevk, plan ve alışkanlıkların ortaya çıkardığı zorlukları aşıyorlar. Farklı pazarların motor standartları ile birlikte farklı müşterilerin özel isteklerini anlıyor ve karşılıyorlar. Dünya standartlarına göre üretim yapıyorlar.
ATP’ye sorunsuz geçiş sağlanacak olması, sektör için yeni bir aşama oluşturacak. ATP, gıda fiyatlarını düşürmese de gıda maddesi taşıma ekipmanları üretiminin kalitesini ve dış pazar şansını artıracak.
Kaydedilen gelişmelerde Covid etkisi ile üretimin kesilmemesi ve pazar arayışlarının aralıksız sürmesinin önemli etkisi var. Covid‘in bir başka etkisi de karavan pazarının büyümesi ve bu alanda üretici firmaların artışı. Çekme veya şasi üstü karavanlar, özellikleri dolayısıyla alan ve hacim kullanma, ergonomi, ince işçilik, yeni malzemeler, yeni çözümlerle sektörün, sektör yan sanayi ve tedarikçilerinin gelişmesine, üretim derinliğinin artmasına katkıda bulunuyor.
Sektörün başarısında demir-çelik ve diğer metaller, cam, plastik ve petrokimya ile aksam üretiminin de katkısı var. Bu arada metal sektörü, enerji kullanımı ve üretim sırasında ortaya çıkan karbon ve diğer emisyonlar ile maliyeti düşürecek yeni teknolojilere yöneliyor. Demir-çelikte de dünya yeni döneme hazırlanıyor; karbon nötr üretim, üretimi, ürünleri ve pazarı değiştirebilecek.
Elektrikli taşıtların giderek yaygınlaşması da elektrikli araçlarla uyumlu çalışan treyler, üstyapı, ekipman ve sistemlere ihtiyaç oluşturuyor. Bu gelişmelerin sektörümüzün gündemine girmesi, anlaşılması ve adapte olunmasına yönelik adımları görmek iyimser olmamızı sağlıyor.
M. Vahit MAHMATLI
vahit@mayadergi.com
