2022’den 2023’e ülkemizde ne yazık ki trafik ölümlerinde bir artış eğilimi var. Bu sayının 2022’de (kaza yerinde 2282 kazadan sonraki bir ay içinde 2941) toplam 5229 kişi iken, 2023’de (kaza yerinde 2984 kazadan sonraki bir ay içinde -açıklanmadı-) 6000’i geçtiği tahmin edilebilir. %20’ye yaklaşan bu artış mutlaka sorgulanmalıdır
Almanya ile bir karşılaştırma yapacak olursak orada 2022’de toplam 2788 kişi yaşamını yitirmiş, bunun 8’i otobüs yolcusu.
Şehirlerarası otobüsle yılda yolculuk yapan kişi sayısı: Almanya’da 77 milyon, Türkiye’de 144 milyon kişi. 2022 yılında otobüs kazalarında ölen yolcu sayısı: Almanya’da 8 kişi, Türkiye’de olay yerinde 74 (kaza sonrası ölenlerle tahminen toplam 148) kişidir.
Bir an için Almanya’daki otobüs yolcu sayısının iki katına çıktığını, yani Türkiye’deki sayıya ulaştığını, otobüsle trafik ölümlerinin de iki katına 16’ya çıkacağını varsayacak olursak, ülkemizdeki ölü sayısı Almanya’nın 9 katıdır. Ya da başka bir değişle ülkemizdeki tedbirlerin 9 kat artırılması gerekir, ki Almanya’yla aynı seviyeye gelelim.
Bu farkları ve ek tedbirleri aşağıda sıralayabiliriz:
1) Otobüslerde fabrika çıkışı takılı ve 100km/h hıza ayarlı Hız Sınırlayıcı donanımların iptali önlenmeli ve yüksek yaptırım uygulanmalıdır,
2) Otobüs sürücüleri bagajda değil otel odasında uyumalıdır,
3) Kışın otobüslerin tüm tekerlerinde 3 tepeli dağ içinde kar tanesi (3pmsf) logosu olan Kış Lastiği istenmelidir,
4) Yolculara emniyet kemeri zorunluluğu takip edilmelidir,
5) Merdiven altı korsan atölyelerin otobüslerin elektronik denetim sistemlerini (ADAS) (AEBS, ESP, AdBlue, hız sınırlayıcı, takograf) sabunlama ve iptalleri önlenmelidir,
6) Araç muayenesi AB seviyesinde (2014/45/EC) olmalı ve arıza tespit cihazı (OBD) kullanmalıdır,
7) Şehirler arası otobüsler Almanya’da uygulandığı gibi, 3’ü sökme/takmalı ek muayene (SP) olmak üzere, yılda 4 kez muayene edilmelidir.
8) Otoyollarda otomobiller için hız sınırı tekrar 120km/h’a indirilmelidir.
2023 yılında şehirler arası otobüs kazalarında 230 kişinin yaşamını yitirdiği ve bu ilave tedbirlerle en az 210 kişinin yaşamının kurtarılmış olacağı düşünülünce, bu tedbirlerin acilen devreye alınması gereği daha da büyük bir anlam taşımaktadır.
Önümüzde 9 günlük uzun bir bayram tatili var. Yollarımız bizi sadece sevdiklerimize kavuşturmalı, felakete değil.
Trafikte, başta hız sınırı olmak üzere kurallara uyulmalı ve tüm koltuklarda emniyet kemeri takılmalıdır.
Yönetilemeyen risklerin ve ihmallerin olduğu binalarda, 2 Nisan’da İstanbul Esentepe’de olduğu gibi, ölümlü yangınlar nasıl kaçınılmaz ise, trafikte de kuralların uygulanmaması veya uyulmaması halinde ölümlü kazalar kaçınılmazdır. Ancak bu kazalar ve ölümler işin fıtratında değildir, tedbir ve denetimle önlenebilir. Bunun ön şartı kamunun kuralları uygulatması ve vatandaşların da bu kurallara harfiyen uymasıdır.
Alpay Lök
Mak.Y.Müh.
4.4.2024