Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre, Ocak-Ekim döneminde otomotiv üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16 azalarak 1 milyon 4 bin 974 adet, otomobil üretimi yüzde 15 azalarak 671 bin 676 adet oldu. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 1 milyon 33 bin 485 adete ulaştı. Bu dönemde, ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre adet bazında yüzde 30 azalarak 720 bin 208 adet olarak gerçekleşti. Otomobil ihracatı yüzde 29 oranında azalarak 480 bin 702 adet olurken, ticari araç ihracatı yüzde 33 azaldı. Traktör ihracatı ise 2019 yılına göre yüzde 21 azalarak 10 bin 950 adet olarak gerçekleşti. Aynı dönemde, otomotiv sektörü 20,4 milyar dolarlık ihracat yaparken, yüzde 14,8 pay ile ülkemiz ihracat sıralamasında ilk sıradaki yerini korumayı sürdürdü.
OSD Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün, “Son iki yılda yarı yarıya daralan iç pazar sebebiyle ertelenen talep, finansal koşullar nedeniyle araç alımının yatırım aracı haline dönüşmesi ve uygun faiz koşulları gibi etmenler Haziran’dan itibaren iç pazarın hızlıca toparlanmasını sağladı. Temmuz, Eylül ve Ekim aylarından tarihsel olarak en yüksek iç pazar rakamlarına ulaştık. İhracat açısından bakacak olursak, pandeminin ikinci dalgasıyla birlikte en önemli pazarımız olan AB pazarlarında bayilerin kapanma oranı yüzde 35 civarında. Bu durumun, kısa vadede binek araç satışlarında bir miktar düşüşe sebep olsa da ticari araç sınıfında normalleşmenin devam etmesini sağlayacağını öngörüyoruz. Kısa vadede sanayiimiz açısından olumsuz etkiler söz konusu olsa bile orta ve uzun vadede olumsuz bir etki beklemiyoruz” dedi.
Türkiye otomotiv sanayiine yön veren 14 büyük üyesiyle sektörün çatı kuruluşu olan Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), Ocak-Ekim dönemine ait üretim ve ihracat adetleri ile pazar verilerini açıkladı. 10 aylık süreçte üretim bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16 azalarak 1 milyon 4 bin 974 adet, otomobil üretimi yüzde 15 azalarak 671 bin 676 adet oldu. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 1 milyon 33 bin 485 adede ulaştı.
Ekim ayında Türk otomotiv sanayisinin toplam üretimi geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 14 artarak 150 bin 746 adet olurken, bu dönemde 95 bin 915 adet otomobil üretildi. Otomotivin 10 aylık kapasite kullanım oranı yüzde 60 olarak gerçekleşti. Araç grubu bazında kapasite kullanım oranları ise hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç) yüzde 62, ağır ticaride yüzde 43, traktörde ise yüzde 46 oldu.
OSD Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün, yılın son günlerine girilirken yaptığı sektörel değerlendirmede, “Son iki yılda yarı yarıya daralan iç pazar sebebiyle ertelenen talep, finansal koşullar nedeniyle araç alımının yatırım aracı haline dönüşmesi ve uygun faiz koşulları gibi etmenler Haziran’dan itibaren iç pazarın hızlıca toparlanmasını sağladı. Temmuz, Eylül ve Ekim aylarından tarihsel olarak en yüksek iç pazar rakamlarına ulaştık. İhracat açısından bakacak olursak, pandeminin ikinci dalgasıyla birlikte en önemli pazarımız olan AB pazarlarında bayilerin kapanma oranı yüzde 35 civarında. Bu durumun, kısa vadede binek araç satışlarında bir miktar düşüşe sebep olsa da ticari araç sınıfında normalleşmenin devam etmesini sağlayacağını öngörüyoruz. Kısa vadede sanayiimiz açısından olumsuz etkiler söz konusu olsa bile orta ve uzun vadede olumsuz bir etki beklemiyoruz” ifadelerini kullandı.
“Yılın başında 500 bin adet civarında öngördüğümüz 2020 iç pazarını, bugün 800 bin adet civarında tahmin ediyoruz. Diğer yandan, 2015-17 döneminde ulaşılan 1 milyon adetlik iç pazar büyüklüğüne yeniden ulaşılması ve hatta pazarın öngörülebilir şekilde daha da büyümesinin sağlanması için kalıcı düzenlemeler önem taşıyor. Daha fazla araç satışı ile vergi gelirini yükseltmeyi hedefleyen, satın alma vergi yükünün aracın kullanım sürecine yayıldığı bir vergi sistemi ve yaşlı araç değişim programı ile iç pazarın önce 1 milyon ardından 1,5 milyon sonrasında da 2 milyon adetlik potansiyeline kısa sürede ulaşabileceğini düşünüyoruz” diyerek sözlerine devam eden Haydar Yenigün, “OSD olarak gelecekten beklentimiz, değişen otomotiv eko-sisteminde ülkemizin mevcut rekabetçiliğinin korunması ve geliştirilmesini hedefleyen uzun vadeli planlar üzerine kurgulu bir yaklaşım ile ihracatımızı artırmak, öngörülebilir ve büyüyen bir iç pazar ile ülkemize daha fazla yatırım gelmesi için gerekli ortamın oluşturulması” diye konuştu.
Ticari araçta daralma yüzde 16
Ocak-Ekim döneminde ticari araç üretimi bir önceki yıla kıyasla yüzde 16 daralırken, ağır ticari araç grubu üretimindeki daralma yüzde 2, hafif ticari araç grubunda ise yüzde 17 oranında kaydedildi. Bu dönemde, toplam ticari araç pazarı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 98, hafif ticari araç pazarı yüzde 100 ve ağır ticari araç pazarı yüzde 87 arttı. Baz etkisi dikkate alındığında Ocak-Ekim döneminde ticari araç pazarı 2017 yılının yüzde 23 gerisinde kaldı. Yalnızca Ekim ayına bakıldığında ise yük ve yolcu taşıyan ticari araç üretimi 54 bin 831 adet, traktör üretimi ise 4 bin 575 adet oldu.
Pazardaki artış yüzde 78’e ulaştı
Bu dönemde otomotiv pazarındaki toplam satışlar, 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 78 artış kaydederek 605 bin 390 adet oldu. Aynı dönemde, otomobil pazarı da yüzde 73 oranında artış gösterdi ve 465 bin 31 adet seviyesinde gerçekleşti. Son 10 yıllık ortalamalar dikkate alındığında, Ocak-Ekim döneminde toplam pazar yüzde 3, hafif ticari araç pazarı yüzde 18, ağır ticari araç pazarı yüzde 39, otomobil pazarı ise yüzde 4 oranında düşüş gösterdi. İlk 10 aylık dönemde, otomobil pazarında yerli araçların payı yüzde 40 olurken, hafif ticari araç pazarında yerli araç payı yüzde 63 olarak gerçekleşti.
Otomotiv ihracattaki liderliğini korudu
Ocak-Ekim döneminde ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine göre adet bazında yüzde 30 azalarak 720 bin 208 adet olarak gerçekleşti. Otomobil ihracatı yüzde 29 oranında azalarak 480 bin 702 adet olurken, ticari araç ihracatı yüzde 33 azaldı. Traktör ihracatı ise 2019 yılına göre yüzde 21 azalarak 10 bin 950 adet olarak gerçekleşti. Pandemi nedeniyle Avrupa’da ticaretin durma noktasına geldiği Nisan 2020’de 10 bin 613 adet olan otomotiv ihracatı; Mayıs’ta 44 bin 406, Haziran’da 70 bin 809, Temmuz’da 78 bin 242, Ağustos’ta 42 bin 865, Eylül’de 92 bin 832 adet olmuştu. Ekim’de ise bu rakam 104 bin 93 adet olarak kayıtlara geçti. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, toplam otomotiv ihracatı Ocak-Ekim yüzde 14,8 pay ile ihracat sıralamasında ilk sıradaki yerini korumayı sürdürdü. Ekim ayında toplam ihracatın yüzde 16,8’ini gerçekleştiren otomotiv sanayi, sektörel ihracat sıralamasında zirvedeki yerini korudu.
On ayda 20,4 milyar dolarlık ihracat yapıldı
Ocak-Ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı dolar bazında yüzde 21, Euro bazında ise yine yüzde 22 oranında azaldı. Bu dönemde, toplam otomotiv ihracatı 20,4 milyar dolar olarak gerçekleşirken, otomobil ihracatı yüzde 24 azalarak 7,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Euro bazında otomobil ihracatı ise yine yüzde 24 azaldı ve 6,4 milyar Euro oldu. Aynı dönemde, dolar bazında ana sanayi ihracatı yüzde 25 oranında, tedarik sanayi ihracatı da yüzde 15 oranında azaldı.
