Kayseri de Cummins doğal gazlı CNG motorları şehirde Temsa ve BMC şehir içi toplu taşıma otobüslerinde kullanılıyor. işletme masrafının emsalleri dizellere göre daha düşük olması ve çevreye çok az emisyon salgılamaları ve sessiz olmalarıyla bu otobüsler daha fazla tercih edilir oldular.
Kayseri erciyes dağına çıkan otobüs hattında çalışan otobüsler, doğal gazlı CNG motorlu otobüslerin kapasitesini ortaya koyuyor. Erciyes dağı türkiye de kış sporları için çok tanınan, bilindik bir yer ve Kayseriye kuş bakışı bakıyor. Burada 4 numaralı otobüs hattı kayak merkezini şehir merkeziyle birleştiriyor.
Yolun üstünde bir çok köy de bulunuyor. Bu hatta CNG otobüsleri, (Temsa CNG) çalışıyor ve 8.9 litrelik Cummins L serisinden CNG motorları otobüslerde kullanılıyor. CNG otobüslerinin temiz ve sakin sürüşleri tam olarak bu dağa uyum sağlıyor. Nisan ayında bile erciyes dağında kar yağışı oluyor ve kayak kayanlar ile kar arabaları buralarda dolaşıyor.
Tam da bu dönemlerde Görema doğal parklarında turistlerin yürüyüş ve gezileri başlayor. CNG motorlu otobüslerin kullanılmasının tabiki birçok nedeni var ve bunlardan en önemlisi de doğal gazın ülkede bol bulunması ile gaz için devreye alınan yeni boru hatları oluyor.
Cummins şirketini kendi CNG motorlarını kullanan otobüs işletmelerinin sürekli olarak artmasını aynı zamanda otobüs filo işletmecileri için CNG’li motorların daha düşük işletme masrafı sağlamasında görüyor. Yeni doğal gaz motoru Euro VI faz d L9N modeli ise bu talebi arttıracak bir ürün olarak görülüyor.
Şehir merkezinden Erciyes Dağına
Kayseri şehir merkezinden 31 kilometre uzakta olan Erciyes Dağı kayak merkezinin güzergahı zorlu bir yol. Otobüsler bu güzergahta tamamen yolcu ile dolu olarak 2.210 metreye tırmanıyorlar ve kayak merkezinde durağa yolcularını bırakıyorlar.
Erciyes dağında 2.210 metre yükseklikte, deniz kenarına göre motorlar oksijen ile %5 oranında daha az verimli çalışıyorlar ve bu da ayrıca motorlar için ayrı bir yük oluyor. Şehir içi otobüs hatlarında çalışan otobüsler hergün bu dağa tırmanıp, aşağıya iniyorlar. Otobüsler bu bir saat içerisinde çok farklı çevre ısılarında çalışıyor.
Şehir içinde Cummins CNG motorlu otobüsler ise Temsa ve BMC otobüslerinden oluşuyor. 180 adet BMC CNG otobüsler de Cummins CNG motorlarını kullanıyor. Cummins şirketinin CNG motorlarının Türkiye de daha çok tercih edilmesinin nedeni ise yüksek bulunabilirlik ve atıl kalmama ile güvenilirliklerinden ötürü oluyor. Cummins CNG motorlar Erciyes dağı gibi zorlu şartlarda güvenilir bir şekilde çalışıyorlar. Cummins 8.3 litrelik CNG motorları Kayseri de 10 yıldan daha uzun bir süredir kullanılıyorlar.
Cummins CNG motoru Kayseri şehrinde sıra dışı bir kullanım süresine sahip olmasıyla tanınıyor ve şehir içine de zararlı emisyon yaymaması ve sessiz olması nedeniyle de tercih ediliyor. Bu başarı günümüzde Cummins Euro VI faz d L9N moterları ile devam ediyor. Bu motorlar şu anda Türkiye de yüzlerce şehir içi toplu taşıma otobüsünde kullanılıyor.
Ayrıca bu motorla üretilen otobüsler de Azerbaycan Bakü şehrine ihraç da ediliyorlar. Cummins CNG motorları güvenilir, temiz ve sessiz bir kullanım ile birlikte çok düşük emisyona da sahipler. Toplam işletme masrafları düşük ve yağ bağımlılıkları da emsallerine göre daha az. Ama tabiki CNG her zaman değil yalnızca yeterli olduğunda ve gereken altyapısı ile bu şekilde çok değerli avantajlar sağlıyor.
Altyapı
100 adetlik bir CNG’li otobüs filosu işletmek için normal olarak ulasal gaz ağına bağlı bir depo gerekiyor. Birçok ülkede bu altyapılar sübvanse ediliyor. Genellikle komprime CNG gazı her yerde depolanamıyor çünkü bu tanklar çok ağır ve dizel tanklardan çok daha pahalı oluyor. Ama yinede bazı işletmeler mobil CNG depoları da sunabiliyor. Bu mobil gaz istasyonları bir seferde 250 bar basınçda, 4.000 kilogram Biogaz veya CNG taşıyabiliyorlar. Bu sayede ihtiyacı olan araçlara doğrudan ikmal yapılabiliyor. Her mobil gaz istasyonunda 40 adet otobüs veya ağır vasıta CNG ile ikmal edilebiliyor. Bu şekilde ikmal yapan araçların menzili ise 400 kilometre oluyor. Bir diğer opsiyon ise sıvı gaz yani LNG oluyor. LNG avantajlarından birisi depoların mobil olarak 25 metreküp LNG taşıyabilmesi oluyor. Bu miktar ile 30 ağır vasıta yakıt ile ikmal ediliyor.
